XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
7.1.- IDEIA OROKORRAKNaturako fenomenoen ikerketa kuantitatiboa egitean, bertan parte hartzen duten aldagaien arteko menpetasun funtzionalaren ezarrera eta analisia egiten dira.
Menpetasun hau analitikoki (formulen bidez) jartzea lortzen badugu, analisi matematikoa menpetasun hori aztertzeko erabil dezakegu.
Adibidez, hutsean jaurtigai baten higiduraren fenomenoa aztertzean, R tiramena, a angeluaren eta v0 hasierako abiaduraren funtzio bezala ematen duen formula lortuko dugu:
Formula hau aplikatuz, R maximoa edo minimoa ematen duen angelua kalkula dezakegu, etab...
Beste adibide bat ikusiko dugu.
Balezta batean karga baten oszilazioak aztertuz, oreka-posizioarekiko y desbideraketaren formula denboraren funtzio bezala lortzen dugu:
Honekin desbideraketa gehitzen duten t-ren balioak zeintzuk diren etab. ikus dezakegu.
7.2.- FUNTZIO BATEN GORAPENA ETA BEHERAPENA
Lehenago ikusi dugu funtzio gorakor eta beherakorraren definizioa.
Orain, deribatuaren kontzeptua aplikatuko dugu funtzio baten gorapenaren eta beherapenaren analisia egiteko.
1.-
2.- f (x) funtzioa